Τετάρτη 18 Μαρτίου 2015

"Τί είναι η κομμούνα, αυτή η σφίγγα που υποβάλει σε τόσο σκληρή δοκιμασία το αστικό μυαλό;"



Κ.Μάρξ, Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία

Στα μέσα του 1870 ο Αυτοκράτωρ της Γαλλίας Ναπολέων ο 3ος κήρυξε τον πόλεμο στην Πρωσία με απώτερο σκοπό να αποτρέψει την γερμανική ενοποίηση, την οποία προωθούσε τόσο η σύσταση του Βορειογερμανικού συνδέσμου όσο και η γρήγορη και βιομηχανικά προσανατολισμένη ανάπτυξη του χώρου που αργότερα θα ονομαστεί Γερμανία. Το αποτέλεσμα ήταν η πανωλεθρία των γαλλικών στρατευμάτων με αποκορύφωμα της αιχμαλώτισή τους στις 1 Σεπτεμβρίου 1870 στη μάχη Σεντάν. Γα γεγονότα οδηγούν στον επιμερισμό του γαλλικού έθνους σε δυο «στρατόπεδα».

Από τη μια μεριά συγκεντρώνονται οι πολιτευτές του « Κόμματος Τάξης» που αποτελούνται από οπαδούς του αυτοκράτορα Βοναπάρτη και συντηρητικούς αστούς δημοκράτες και σχηματίζουν την κυβέρνηση της «Εθνικής Άμυνας» με αρχηγό τον Τιερ ή Θίερσο συνεχίζοντας την αντιλαϊκή πολιτική του βοναπαρτισμού. Μαζί του συντάσσονται γαιοκτήμονες, χρηματιστές, βιομήχανοι ενώ παράλληλα νομιμοποιείται υποτυπωδώς από την σιωπηρή πλειοψηφία των αγροτών. Και στη Γαλλία ανακηρύσσεται  η 3η δημοκρατία.

Από την άλλη μεριά έχουμε τον παρισινό λαό, που αποτελείται από μια πολυπληθή εργατική τάξη ( 57%) απασχολούμενη κυρίως στη βιομηχανία. Στις 18 Σεπτέμβρη 1870 το Παρίσι πολιορκείται από τα γερμανικά στρατεύματα, γεγονός που προκαλεί τη γρήγορη εγκατάλειψή του από τους αστούς. Ελλείψει στρατού και αστυνομίας η Εθνοφυλακή οργανώνεται και αναλαμβάνει την προάσπιση των Παρισίων με κανόνια που αγοράστηκαν από τους πολίτες με έρανο. Το Παρίσι , λοιπόν, παρ’ ότι απροετοίμαστο ριζοσπαστικοποιείται σε σχέση με την υπόλοιπη επικράτεια. Με συνοπτικές διαδικασίες αναδεικνύονται λαϊκοί ηγέτες οι Προυντόν και Μπλανκί , οι οποίοι αργότερα αναλαμβάνουν τον έλεγχο και το συντονισμό της δράσης.

Η πολιορκία από τους Γερμανούς συνεχίζεται μέχρι και τις 28 Γενάρη 1871 οπότε και η κυβέρνηση της «Εθνικής Άμυνας» με επικεφαλής τον Θίερσο συνθηκολογεί με τον Βίσμαρκ, καγκελάριο της Πρωσίας, και παραδίδει τα όπλα. Η Εθνοφρουρά των Παρισίων αρνείται, όμως, να παραδώσει τα όπλα λέγοντας πως τα κανόνια αγοράστηκαν με λεφτά του λαού και σε αυτόν ανήκουν, και ξεκινάει η επιχείρηση αφοπλισμού της. Ο Θίερσος διεκδικεί με τα στρατεύματα του τα κανόνια της Μονμάρτης, το οχυρό της οποίας επιχειρεί και να καταλάβει τη νύχτα της 18ης Μαρτίου. Μετά από λίγο αποχωρεί με τις λιγοστές δυνάμεις που του απέμειναν ηττημένος. Εξάλλου, το 81ο Σύνταγμα πεζικού αγνοώντας τις διαταγές εκτέλεσης συναδελφώθηκε με το λαό.

Μετά τα γεγονότα και, αφού συνειδητοποίησαν οι κάτοικοι του Παρισιού ότι στην ουσία ήταν μόνοι τους, αντιμέτωποι με τα πρωσικά στρατεύματα, άρχισαν να λαμβάνουν δραστικά μέτρα για την οργάνωση τους. Πρώτο βήμα, χωρίς να λείπουν οι αντιδράσεις, ήταν η προκήρυξη εκλογών στις 26 Μαρτίου με καθολική ψηφοφορία των ανδρών και η οποία και οδήγησε στην ανάδειξη της «Κομμούνας» στις 28 Μαρτίου. Η Κ.Ε. της Εθνοφυλακής παραιτείται θεωρώντας πως έχει φέρει εις πέρας το αγωνιστικό κομμάτι της επανάστασης και καταλείπει κάθε εξουσία στο 92μελες Συμβούλιο Δήμων και Κοινοτήτων, πρόεδρος του οποίου αναδεικνύεται ο Λουί Μπλανκί (φυλακισμένος από 17 Μάρτη).

Από το πρώτο διάταγμα της Κομμούνας, με την κατάργηση της εθνοφυλακής και την αντικατάστασή της από λαϊκή πολιτοφυλακή, γίνεται ξεκάθαρη η επιδίωξή της να συντρίψει τις παλιές κρατικές μορφές και να γεννήσει νέες που θα εκφράσουν το πρωτόγνωρο, επαναστατικό περιεχόμενο, όπου όλοι οι αξιωματούχοι αμοίβονταν με το μέσο εργατικό μισθό. Πολύ γρήγορα, η Κομμούνα αφοσιώνεται στον αγώνα κατά των κυβερνητικών δυνάμεων, ενισχυμένων πλέον από τα πρωσικά στρατεύματα του Βίσμαρκ, αλλά και τους «πραιτωριανούς» του Βοναπάρτη που ο Βίσμαρκ είχε ελευθερώσει με αντάλλαγμα η συνθήκη ειρήνης να υπογραφεί με τους δικούς του όρους. Έτσι, ο πόλεμος ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις της Γαλλίας και της Πρωσίας μετασχηματίζεται σε κοινό πόλεμο των δυο τους εναντίον της κομμούνας των εργατών.

Οι επιχειρήσεις πολιορκίας της 3ης Απριλίου αναγκάζουν την Κομμούνα να σκληρύνει τη στάση της. Συστήνει «Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας» και συλλαμβάνει 68 επιφανείς Παριζιάνους ως ομήρους, μεταξύ των οποίων τον αρχιεπίσκοπο και μερικούς καταδότες. Στις 21 Μαϊου οι δυνάμεις του Θιέρσου έχοντας τη αριθμητική υπεροχή (200.000 εναντίον 60.000) μπαίνουν στο Παρίσι και επιδίδονται σε πρωτοφανείς σφαγές. Οι Κομμουνάροι σε αντίποινα εκτελούν τους ομήρους. Ακολουθεί η λεγόμενη «Ματωμένη Βδομάδα» μέχρι και τις 28 Μαϊου οπότε και οι Πρώσοι επικρατούν πλήρως.

Οι νεκροί, πάνω από 30.000, θα μας θυμίζουν πάντα τη πρώτη έφοδο στον ουρανό της εργατικής τάξης που χαιρέτισαν οι Μάρξ-Ένγκελς, μολονότι γνώριζαν καλά τα ιστορικά της όρια.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου